CHP'li Gürer: Bakan pestisit ‘azaldı’ diyor, ancak verilerde ön sıralardayız

CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, Türkiye'nin gıda güvenliği konusunda yaşadığı sorunları ve çözüm önerilerini bir kez daha gündeme taşıdı. Gıda güvenliğinin sağlanmasında yaşanan aksaklıkları ele almak amacıyla Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı'ya yönelik bir dizi soru önergesi sunan Gürer, pestisit kalıntılarının gıda güvenliğini tehdit etmeye devam ettiğini vurguladı. Gürer, Türkiye'nin ihracatında karşılaşılan sorunların da, daha etkin ve şeffaf denetimlerle önlenmesi gerektiğine dikkat çekti. Gıda güvenliği konusunda daha güçlü bir denetim ve şeffaflık çağrısı yapan Gürer, iklim değişikliğinin de bu alandaki tehditleri artırdığına vurgu yaptı.

Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, gıda denetimleri, laboratuvar kapasiteleri, pestisit analizleri ve iklim değişikliğinin gıda güvenliği üzerindeki etkilerine dair Gürer'in sorularını yanıtladı. Bakan Yumaklı, pestisit kalıntısı nedeniyle son 3 yılda bildirilen ürün sayısının yüzde 54 azaldığını açıklarken, Gürer, "Bakan Bey azaldığını söylemesine karşın, bildirim gelen ürün sayısında AB yem ve gıda analiz bildiriminde Türkiye halen ilk sırada. Azalmış hali bu!" dedi.

Gürer'in soruları

Gürer'in, Tarım ve Orman Bakanı'nın yanıtlaması istemiyle hazırladığı sorular:

• "Bakanlık tarafından yürütülen gıda güvenliği farkındalığım artırmaya yönelik üniversiteler, meslek odaları ve sivil toplum kuruluşlarıyla yapılan çalışmalar hedeflenen sonuca ulaşmış mıdır?
• Türkiye genelinde gıda güvenliği laboratuvarlarının bölgelere göre dağılımı nasıl yapılmaktadır, hangi bölgelerde laboratuvar kapasitesi eksiklikleri tespit edilmiştir ve bu laboratuvarlar hangi içerikleri incelemektedir?
• Resmi gıda denetimlerinde yapay zeka veya veri analizi gibi yeni nesil teknolojilerin kullanımı hangi aşamadadır ve bu teknolojilerin entegrasyonu ne kadar başarılı olmuştur?
• Türkiye'nin gıda güvenliği uygulamaları, Avrupa Birliği'nin mevcut gıda güvenliği standartlarına göre hangi eksiklikleri barındırmaktadır? Bu eksikliklerin giderilmesi için Bakanlık tarafından atılan adımlar ne kadar etkili olmuştur?
• İklim değişikliği, Türkiye'deki tarımsal üretimden kaynaklanan gıda güvenliği sorunlarım nasıl etkilemektedir ve bu zararlar ölçümlenmekte midir?
• Pestisit kontrol analizleri yapabilecek toplam laboratuvar sayısı  nedir, bu laboratuvarların yıllık analiz kapasitesi ne kadardır ve son aylarda yurt dışına gönderilen ve pestisit nedeniyle geri dönen ürünlerin miktarı ne kadardır?"

Gıda denetimleri için 41 laboratuvar yeterli mi?

Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, gıda güvenliği denetimlerinin 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu çerçevesinde yürütüldüğünü belirtti. Yumaklı, gıda işletmelerinin hijyen kurallarına uymakla yükümlü olduğunu ve otokontrol sistemleri, izlenebilirlik, hijyen standartları gibi konularda sorumluluk taşıdıklarını ifade etti.

Bakan Yumaklı, Türkiye genelinde 41 Kamu Gıda Kontrol Laboratuvar Müdürlüğü bulunduğunu ve bu laboratuvarların sadece bulundukları illerde değil, farklı bölgelerden gelen numuneleri de analiz ettiğini belirtti. Laboratuvarlarda gıda, yem ve gıda ile temas eden materyallerin analizlerinin yapıldığını ifade etti.

Yapay zeka destekli denetimler

Gıda denetimlerinde yeni nesil teknolojilerin kullanımına ilişkin soruya yanıt veren Bakan Yumaklı, "Gıda Güvenliği Bilgi Sistemi (GGBS) adı altında web tabanlı bir yazılım kullanılıyor. GGBS ile işletmelerin kayıt işlemleri, resmi kontroller, numune alma süreçleri, idari yaptırımlar ve ithalat-ihracat işlemleri kayıt altına alınıyor" dedi. Yumaklı, sistemin ihtiyaç duyulan güncel verileri anlık olarak sunduğunu ifade etti.

İklim değişikliği ve gıda güvenliği

Gürer'in iklim değişikliğinin gıda güvenliğine etkisine dair sorusuna yanıt veren Yumaklı, Bakanlık olarak iklim değişikliğine karşı çeşitli önlemler alındığını belirtti. Yumaklı, "İklime duyarlı ürün araştırmaları, kuraklık risk analizi, su hasadı ve dayanıklı tohum geliştirme çalışmaları yürütülüyor" dedi. Ayrıca, zararlı organizmaların dağılımındaki artışa karşı erken uyarı sistemleriyle üreticilerin bilgilendirildiğini aktardı.

Bildirim sayısı 3 yılda yüzde 54 azalmış

Gürer'in, pestisit analizleri yapabilecek laboratuvar sayısı ve pestisit nedeniyle geri dönen ürünlerin miktarına ilişkin sorularına yanıt veren Bakan Yumaklı, Türkiye genelinde 20 kamu ve 51 özel gıda kontrol laboratuvarının pestisit analizi yapma yetkisine sahip olduğunu ifade etti.

Bakan, 186'dan fazla ülkeye ihracat yapan Türkiye'nin, risk esaslı resmi kontrollerle bildirim alınan ürünlerin denetimlerini sıklaştırdığını belirtti. Yumaklı, pestisit kalıntısı nedeniyle geri dönen taze meyve ve sebze ürünlerine yönelik, ihracatçı firmalara bir yıl boyunca yüzde 100 pestisit analizi zorunluluğu getirildiğini söyledi. Ayrıca, gıda işletmelerine ve birincil üreticilere yasal işlem uygulandığını vurguladı.

Bakan Yumaklı, Türkiye'de pestisit kalıntı oranının son üç yılda yüzde 35 azaldığını, Avrupa Birliği'nin Gıda ve Yemde Hızlı Alarm Sistemi (RASFF) bildirimlerinin ise yüzde 54 oranında düştüğünü belirtti.

Gürer: Gıda güvenliği konusunda daha şeffaf ve etkin politikalar gerekiyor

Gürer, verilen yanıtları değerlendirerek, gıda güvenliği konusunda denetimlerin daha sıkı ve şeffaf yürütülmesi gerektiğini vurguladı. Gürer, " Ülkemiz, 21 üründe arz açığı yaşarken, ihraç ettiği ürünlerde ise AB ülkelerinden iade edilen ürünlerle karşılaşılmaktadır. Bu durumun, ülkemiz ürünlerinin yurt dışı pazarında sorun yaratmaması için daha sıkı denetim gerektirdiği açıktır. AB kriterlerine uygun ürün ihraç eder noktada olmalıyız. Sıfır soruna ulaşana kadar bu bağlamda çalışmalar artırılmalıdır.

Bir ülkede ortaya çıkan bir sorun, tüm ülke gümrüklerine bildirildiğinden denetimler daha dikkatli yapılmaktadır. Ülkemizin ithal ürünlerinde de aynı sıkılıkta denetimler uygulanmalıdır. Sağlıklı gıda temini konusunda sorumluluk iktidardadır ve bu bağlamda yazılı açıklamalar veya demeçler yerine, uygulamalar sorunsuz hale getirilmelidir" dedi. (Haber Merkezi)